စတင်တွေ့ရှိတာက ယူကေနိုင်ငံဆိုပေမယ့် အခုနိုင်ငံသုံးနိုင်ငံကိုထပ်ပြန့်သွားပါတယ်။ဒန်းမတ်၊နယ်သာလန်နဲ့ ဩစတေးလျနိုင်ငံတွေဆီရောက်လာတာပါ။ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ အီတလီစတဲ့ ဥရောပနိုင်ငံအချို့က ယူကေနိုင်ငံက လေကြောင်းနဲ့ဝင်ရောက်မှုကို ပိတ်ပင်ထားပါတယ်။ကနေဒါ၊ အီရန်၊ ဆော်ဒီ၊ အိန္ဒိယ၊ ဟောင်ကောင်တို့ကလည်း ယူကေနိုင်ငံကခရီးသွားအဝင်ကိုလက်မခံပါဘူး။
ဘာလို့နိုင်ငံတွေကထိတ်လန့်နေသလဲအခုဗိုင်းရပ်စ်သန္ဓေကွဲအသစ်က ၇၀ ရာနှုန်းအထိ ပိုမိုကူးစက်ဖို့လွယ်ကူနိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။၇၀ ရာနှုန်းပိုကူးနိုင်တယ်ဆိုတာက အရင်ကလူ ၁၀၀ ကိုကူးစက်ချိန်မှာ အခုဗိုင်းရပ်စ်သန္ဓေကွဲအသစ်က လူ ၁၇၀ အထိကူးစက်နိုင်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။သဘောကမြန်မာနိုင်ငံသာရောက်လာရင် အခုကူးစက်နှုန်းထက်လူများများကိုမြန်မြန်ပိုကူးစက်နိုင်တယ်။တစ်ရက် ၁၀၀၀ တွေ့ရင် အဲ့ဒီဗိုင်းရပ်စ်သန္ဓေကွဲအသစ်ရောက်လာရင် တစ်နေ့ ၁၇၀၀ အထိတက်ကူးသွားနိုင်တယ်။နောက်ရက်ကို အဆများစွာတက်လာပြီ။ဗိုင်းရပ်စ်ကသစ္စာရှိစွာနဲ့ တစ်နေ့ငါဒီလောက်ပဲကူးပြီးရင် ငါတာဝန်ကျေပြီလို့ မလုပ်မရှုပ်မပြုတ်လုပ်မယ့်အမျိုးမဟုတ်ဘူး။
အရင်ကလည်း ဗိုင်းရပ်စ်သန္ဓေကွဲအသစ်တွေပေါ်ဖူးတယ်မလားပေါ်ဖူးပေမယ့် အခုဗိုင်းရပ်စ်သန္ဓေကွဲအသစ်လောက်မြန်မြန်နဲ့များများမကူးစက်ဖူးဘူး။မြန်မြန်ကူးရင် လူသေနှုန်းလည်းတက်လာနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့်ကြောက်ကြတာ။အခုတောင်မှ မြန်မာနိုင်ငံကအလူးအလဲခံနေရတယ်။မနေ့ကတောင်ကျနော့်အသိထဲက မိသားစုလိုက် ခလေးသေးသေးလေးပါ positive ဖြစ်သွားတယ်။ကိုဗစ်ကိုခပ်ပေါ့ပေါ့လို့ သဘောထားပြီး စားလိုက်သွားလိုက် Mask အတုလေးပါးပါးလေးနဲ့ တာဝန်ကျေတပ်ပြီး လမ်းသလားပြီးတော့မှ အခုမှကြောက်နေလေရဲ့။ကိုဗစ်နောက်ဆက်တွဲထီပေါက်ရင် မသက်သာပါ။ ကိုဗစ်က လူ့ကိုယ်ခန္ဓာကို ခပ်ကြမ်းကြမ်းဖျက်ဆီးတတ်ပါတယ်။
လက်ရှိကာကွယ်ဆေးနဲ့တားဆီးနိုင်မလား လက်ရှိကာကွယ်ဆေးနဲ့ တားဆီးကာကွယ်နိုင်မယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ယူဆထားပါတယ်။အခုကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ်သန္ဓေကွဲအသစ်စတွေ့တာက ယူကေနိုင်ငံမှာ – ကာကွယ်ဆေးကမ္ဘာမှာကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်စထိုးတာလည်း ယူကေနိုင်ငံမှာ။အဲ့ဒီတော့ Pfizer ရဲ့ mRNA ကာကွယ်ဆေးက ကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ်သန္ဓေကွဲအသစ်ကို ကာကွယ်နိုင်မလားဆိုတာ မကြာခင်သိရမှာပါ။ဘာလို့လက်ရှိကာကွယ်ဆေးကအခုဗိုင်းရပ်စ်သန္ဓေကွဲအသစ်ကို ကာကွယ်နိုင်မယ်ထင်တာလဲကာကွယ်ဆေးက လူ့ကိုယ်ခန္ဓာကနေ antibodies ပဋိပစ္စည်းတွေထွက်စေပါတယ်။
အဲ့ဒီပဋိပစ္စည်းတွေက ကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ spike protein ရဲ့နေရာများစွာကို ကာကွယ်တားဆီးပေးမှာပါ။သန္ဓေကွဲဖြစ်စေတဲ့ နေရာလေးတစ်ခုက ပရိုတိန်းအပြောင်းလေး (single change) ဟာ နေရာများစွာကိုကာကွယ်ပေးနေမှုကို ပြဿနာမရှိနိုင်ဘူးလို့ ယူဆရပါတယ်။သိပ္ပံပညာရှင်တွေဘာလုပ်နေကြသလဲ ဓာတ်ခွဲခန်းထဲမှာ အခုဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲအသစ်ကိုမွေးကြည့်ပြီး သူ့ရဲ့တုန့်ပြန်မှုကိုလေ့လာနေတယ်။antibodies response တူမလားကာကွယ်ဆေးကကာကွယ်မှုပေးနိုင်မလားဆိုတာတွေစမ်းသပ်နေတယ်။
အခုလိုစမ်းသပ်မှု process ပြီးမြောက်ဖို့ နှစ်ပတ်အထိကြာနိုင်တယ်။တဖက်ကလည်း အခုလိုဗိုင်းရပ်စ်သန္ဓေကွဲခြင်းဟာ ကိုဗစ်ရောဂါကပ်ကြီးရဲ့ အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်ရာမှာအသုံးဝင်တဲ့ အဆင့်အခြေအနေမှတ်ရာ barcode လိုမျိုးအသုံးဝင်လာနိုင်ပါတယ်။ကျနော်တို့ဘာလုပ်ရမလဲကိုယ့်နိုင်ငံထဲမရောက်လာဖို့ အားလုံးလေဆိပ်ကသန့်ရှင်းရေးဝန်ထမ်းလေးကအစ တာဝန်သိစွာနဲ့ဝိုင်းဝန်းကာကွယ်တားဆီးကြပေါ့။အိန္ဒိယမှာရောဂါအကြီးအကျယ်ဖြစ်နေမှန်းသိသိနဲ့ NGO ကလို့ဆိုလိုက်တာနဲ့ Q လုံးဝမဝင်ခိုင်းပဲလွှတ်ပေးခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ်မျိုးထပ်မဖြစ်စေနဲ့ပေါ့။
အရေးအကြီးဆုံးက ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်လာရင် လက်မြန်ခြေမြန်နဲ့ လက်ဦးမှုယူပြီး ပြတ်သားတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုချကိုချရပါမယ်။ပြည်သူတွေဘက်ကဒီ့ထက်အများကြီး ပိုစည်းကမ်းရှိဖို့လိုနေပါပြီ။လော်လီကားအပြည့် လူတင်ပြီး mask တပ်တဲ့သူက သုံး လေး ယောက်လောက်ပဲပါတာ မြင်ရတာအလွန်စိတ်ပျက်ပါတယ်။ဓာတ်လှေခါးထဲမှာ mask လုံးဝမတပ်ပဲအတက်အဆင်းလုပ်နေသူတွေကို ယနေ့မနက်အထိတွေ့နေရပါတယ်။ ရန်မဖြစ်မိအောင်အတော်သတိထားနေရပါတယ်။လုံးဝစည်းပျက်ကမ်းပျက်နေနေကြသလိုအရေးယူတဲ့သူလည်းမရှိကြပါ။အရေးယူမှုမရှိရင်ဘယ်သူမှစည်းကမ်းလိုက်နာမှာမဟုတ်ဘူး။ပြန်ပြောပါမယ်။အရေးယူမှုမရှိရင်ဘယ်သူမှစည်းကမ်းလိုက်နာမှာမဟုတ်ဘူး။ဒီကြားထဲမှာ ကိုဗစ်အတွက်အရေးတကြီးလိုနေတဲ့ပစ္စည်းလှူရာမှာ အလှူလက်ခံရရှိရေးတာဝန်ရှိသူတွေက မလုပ်မရှုပ်မပြုတ်နဲ့ ဘော်လီဘောပုတ်နေတာကို ကျနော်အတော့်ကို သည်းခံနေရပါတယ်။အဲ့ဒီတော့ – ဒီလိုနိုင်ငံကို ၇၀ ရာနှုန်းအထိပိုကူးနိုင်တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်သန္ဓေကွဲအသစ်ရောက်လာရင်မလွယ်ပါ။ကျနော်ပါးစပ်ပိတ်ထားတာအများကြီးပါ။
Credit – Richard Myo Thant
