ကနောငျမငျးသားကွီးသညျ တုတျပွီး၊ ဓားပွီး သနေတျပွီးတယျလို့ ဖတျရှုသိရှိရသညျ။ကနောငျမငျးသားကွီးကို မွငျကှနျး၊ မွငျးခုံတိုငျက ကိုးသခြႋုငျးဓားအစီအရငျနဲ့ လုပျကွံ သတျဖွတျလို့ သရေတယျတဲ့။ဒါ့ကွောငျ့ ကိုးငျ်သခြိုငျးဓားအကွောငျးကို အနညျးငယျ မြှဝခေငြျပါသညျ။ကိုးသငျ်ခြိုငျးးဓားသညျ အမညျနှငျ့လိုကျအောငျပငျ သငျ်ခြိုငျးကိုးခု၏ ခေါငျးတလားမှသံမြားကိုစုပေါငျး၍ သံရညျကြိုပွီးသှနျးလုပျရသညျ။သံရညျကြိုပွီးသောအခါ စနသေားပနျးပဲဆရာမှက ဓားပုံလောငျးရသညျ။(အမြားအားဖွငျ့ စနနေေ့တှငျဓားကိုပုံလောငျးကသြညျ။)ဓားကိုပုံခြောအဖွစျရအောငျယူပွီး ဓားဆေးသောအခါ သငျ်ခြိုငျးး၌ဆေးရသညျ။ဓားမဆေးမှီ ရ ရကျတိုငျတိုငျ သကျ ဆိုငျရာပုဂ်ဂိုလျတို့ကိုပငျ့ဖိတျပွီးသကျဆိုငျရာဂါထာမန်တာနျတို့ကို ရ ရကျတိတိရှတျဖတျရသညျ။ဓားဆေးသောအခါ ရဖွေငျ့မဆေးရပဲ အစိမျးသသှေေးဖွငျ့သာဆေးရသညျ။အကယျ၍ အစိမျးသမှေရသောသှေးမမြားပါက ၎င်းငျးသှေးအနညျးအငယျသာယူပွီး အခွားကြှဲ၊နှားသှေးမြားရောနှောကာဆေးရသညျ။ဓားဆေးပွီးသောအခါ စနသေမီးအုံးသော ခေါငျးအုံးအောကျ၌ ရ ရကျပွညျ့အောငျထားရသညျ။ထိုသို့ပွီးသညျနှငျ့ ဘုနျးတောျကွီးကြောငျးတှငျ ဘုနျးတောျကွီးမြား ကမ်မဝါဖတျနခြေိနျ၌ဘုနျးတောျကွီးမြားမသိအောငျ ကြောငျးနှငျ့မနီးမဝေး ကမ်မဝါဖတျသံကွားရသောနရော၌ ထားရသညျ။ပွီးလြှငျ မွို့တောျရှငျဟုလူအသိမြားသော ကိုးမွို့ရှငျနတျကှနျးတှငျ ဓားကို ၉ ရကျတိတိထားရသညျ။ဓားပွီးသောအခါ ဓားအိမျကို တလားပဉြျ(ခေါငျးပဉြျ)နှငျ့ပွုလုပျရသညျ။ဓားအရိုးကိုလူသထေိုးသော တစူးဝါးဖွငျ့ပွုလုပျရသညျ။ဓားကိုသပျပငျးသညျ့အခါ အစိမျးသဆေံပငျကိုးခြောငျးဖွငျ့ ဒမငျးကို သပျပငျးရစျပတျပွီးမှ သပျပငျးရသညျ။ဓားတစျခြောငျးလုံးပွီးစီးသော အခါ သကျဆိုငျရာဂါထာဖွငျ့ ၉ ရကျမနျးမှုတျပူဇောျရသညျ။ပွီးပါက ဓားကိုအသုံးပွူနိုငျမညျဖွစျသညျ။ဓားကိုသှေးဖွငျ့ဆေးထားသောကွောငျ့ ဓားအရောငျမှာ သှေးအရောငျကဲ့သို့ ညိုမှိုငျးမှိုငျးဖွစျနသေညျ။အကွောငျးမရှိပဲဓားကို ဓားအိမျမှထုတျ၍မရပေ။ထုတျပွီးလူသှေးမစှနျးပဲ ဓားအိမျအတှငျးသို့ပွနျထညျ့၍မရပေ။အခွားသူကိုမခုတျခွငျလြှငျ မိမိလကျမောငျးကိုဖောကျပွီးသှေးစှနျးမှပွနျထညျ့၍ရသညျ။ဓားအစှမျးမှာကာယသိဒ်ဓိပွီသူကိုခုတျလြှငျပွတျ။စုနျး၊ကဝတေို့၏ စကျကွိုးမြားကို ဓားနှငျ့ဖွတျနိုငျသညျ။ဉာဏျရှိလြှငျရှိသလိုသုံးနိုငျ၏။ကိုးသငျ်ခြိုငျးဓားမှာ ပရလောကသားမြားနှငျ့ ပတျသကျနသေောဓားဖွစျ၏။ထို့ကွောငျ့သုံးစှဲသူမြားအတှကျလဲအန်တရာယျမြားသညျ။အိမျပေါျမှာမထားပဲ အိမျအောကျတှငျလြှို့ဝှကျစှာထားရသညျ။မကွာခဏသှေးလောငျးရသညျ။မေ့လြော့နလြှေငျ မကောငျးဆိုးဝါးမြားရောကျလာပွီး ခွောကျလှနျ့သတိပေးခွငျး သုံးစှဲသူမြားအတှကျ အန်တရာယျကရြောကျခွငျးမြားဖွစျနိုငျလသေညျ။ဤသညျမှာကြှနျုပျ ဖတျခဲ့ရဖူးသော ကိုးသငျ်ခြိုငျးဓားအကွောငျးပငျဖွစျလသေညျ။{မွနျမာရာဇဝငျမှာ ကိုးသငျးခြိုငျးဓားကို နိငျတဲ့ဓား၂လကျရှိပါသေးတယျ။
တလကျက ယိမျးနှဲ့ပါဓားဖွစျပွီး တလကျက နတျမငျးကွီးလေးပါးဓားပါ။နတျမငျးကွီးလေးပါးဓားအကွောငျးက ကနြောျလညျးရှာနတေုနျးပါ မတှေ့သေးပါဘူး။ဒါကွောငျ့ ရသေ့ စိတျဖွအေနနေဲ့ တခွားမွနျမာရာဇဝငျမှာထငျရှားတဲ့ဓားတှအေကွောငျး မြှဝလေိုကျပါတယျ။မွနျမာ့သမိုငျးတှငျ ထငျရှားသညျ့ ဓါးမြား – မငျးကွီးရနျနောငျ၏ ယိမျးနှဲ့ပါးဓါး = (သိုဟနျဘှား၏ ခေါငျးဆေးမငျ်ဂလာပှဲတှငျ သိုဟနျဘှားကိုခုတျရာ ဦးခေါငျးနှငျ့တကှ ခငျးထာသညျ့ ဝါပိုးဝါ ကွမျးခငျမှ ဝါး ၅လုံးပါ ပွတျသညျ)ရှှဓေါးဗိုလျ၏ ကိုးသငျ်ခြိုငျး သံဓါး = (ဓါး ဓါးခွငျးခုတျလြှငျ ရနျသူ့ဓါးထကျပိုငျး ပွတျ သညျ။)ဒှတ်တပေါငျးမငျးကွီး၏ဓါး = (တစျခကြျထဲနှငျ့ နှားလညျပငျးအကှငျးလိုကျ ပွတျသညျ။)စစျကိုငျး အသငျ်ခယာစောယှနျး၏ ညိုရောငျဓါး (ဆငျလညျပငျးကို ပွတျသညျ။)ပထမ မငျးခေါငျ(မငျးဆှေ)၏ စိနျသှားရောငျဓါး = (နှစျမိုကျခနျ့ရှိသော ငှတေုံးကို ပွတျသညျ။)ဗညြျးနှဲ့၏ဓါး = (ကြောကျ ထု တစျတောငျကိုပွတျသညျ။)မက်ခရာမငျးသားကွီး၏ မက်ခရာဓါး = (ဓါး ဓါးခွငျးခုတျလြှငျ ရနျသူ့ဓါးထကျပိုငျး ပွတျသညျ။)ရှေးမွနျမာ့သမိုငျးတှငျ ထငျရှားကြောျ ကွားသောဓါးမြားရှိသညျ။၎င်းငျးတို့မှာအောကျပါအတိုငျးဖွစျသညျ။(၁)ပနျးပဲမောငျတငျ့တယျ၏ဓါး၊အသှားလကျရှစျသစျရှိသညျ။(၂)မောငျပေါကျကြိုငျး၏ဓါး၊နဂါးကိုနှိမျနငျးအောငျ မွငျသညျ။တရုတျခွောကျယောကျ မ၍မကွှ။(၃)ဒှတ်တဘောငျမငျးကွီး၏ဓါး၊နှားလညျပငျးကိုအကှငျးလိုကျပွတျကအြောငျထကျသညျ။(၄)ကနြျစစျသားမငျး၏စကွာဓါး၊အိန်ဒိယတိုငျးရငျးသားတို့ကလှနျစှာကွောကျရှံ့သညျ။(၅)အသငျ်ခယာစောယှနျး၏ဓါး၊ဆငျလညျပငျးပွတျအောငျထကျသညျ။(၆)ဘုရငျမငျးခေါငျ၏ဓါး၊နှစျမိုကျမွငျ့သညျ့ငှတေုံးကိုပွတျအောငျခုတျနိုငျသညျ။(၇)မိုးညှငျးမငျးတရား၏နရဏီရှှဓေါး၊ ယမနပေငျစောငျ့ရုက်ခစိုးပငျကွောကျရှံ့သညျ။(၈)မွောငျးမွစားလောကျဖြား၏သား မပစျနှယျ ၏ဓါး၊ ကြောကျအထု သံတောငျ တစျတောငျကို ခုတျ၍ ပွတျသညျ။(၉)ရှှနေနျးကွော့ရှငျနရပတိ၏ယိမျးနှဲ့ပါးဓါး၊ မွနျမာ့သမိုငျးတှငျအကြောျကွားဆုံးဓါးဖွစျသညျ။ဆငျ ပေါျ ကလူကိုခုတျလြှငျ လူနှငျ့တကှဆငျပါပွတျသညျ။ အဆိုပါ ယိမျးနှဲ့ပါး ဓားသညျ အစှမျးလှနျစှာထကျ သညျ ထိုဓားကို ကိုငျဆောငျလိုကျလြှငျ ကိုငျဆောငျသူသညျ ဝါဂှမျး ကဲသို့ ပေါ့ပါးကား လှနျစှာ အစှမျး ထကျမွတျ သူဖွစျလာသညျ။သို့သောျလညျး ရှှနေနျးကွော့ရှငျ သညျ ယိမျးနှဲ့ပါး ဓားဖွငျ့ ထီးနနျးသိမျးပွီးသော အခါ နောငျတှငျ ဤ အစှမျးထကျလှသော ဓားဖွငျ့ ထီးနနျးလုမညျ စိုး သဖွငျ့ ဧရာ ဝတီမွစျအတှငျးသို့ ခကြာ ဖြောကျဖကြျ လိုကျလသေညျ။သိုသောျလညျး အဆိုပါ ဓားလုပျနညျးကမြျးကွီးကာ ကနြျခဲ့လသေညျ။အငျ်ဂလိပျ ခတျေသို့ ရောကျလာသော အခါ ယိမျးနှဲ့ပါးဓား နှငျ့ ပုံစံတူ ဓားတစျလကျ ထှကျပေါျခဲ့သညျ။အငျ်ဂလိပျမကြျနှာဖွူမြားကို သတျဖွတျခဲ့သော ဓားတစျလကျအဖွစျ ကြောျကွားသညျ။ကိုးသငျ်ခြိုငျးဓား ဖွငျ့ ယှဉျခုတျရာ တှငျ ကိုးသငျ်ခြိုငျး ဓားပငျ ကြိုးလသေညျ။
မူရငျး – Credit
[zawgyi]
ကနောင်မင်းသားကြီးသည် တုတ်ပြီး၊ ဓားပြီး သေနတ်ပြီးတယ်လို့ ဖတ်ရှုသိရှိရသည်။ကနောင်မင်းသားကြီးကို မြင်ကွန်း၊ မြင်းခုံတိုင်က ကိုးသချႋုင်းဓားအစီအရင်နဲ့ လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ်လို့ သေရတယ်တဲ့။ဒါ့ကြောင့် ကိုးင်္သချိုင်းဓားအကြောင်းကို အနည်းငယ် မျှဝေချင်ပါသည်။ကိုးသချႋုင်းးဓားသည် အမည်နှင့်လိုက်အောင်ပင် သချႋုင်းကိုးခု၏ ခေါင်းတလားမှသံများကိုစုပေါင်း၍ သံရည်ကျိုပြီးသွန်းလုပ်ရသည်။သံရည်ကျိုပြီးသောအခါ စနေသားပန်းပဲဆရာမှက ဓားပုံလောင်းရသည်။(အများအားဖြင့် စနေနေ့တွင်ဓားကိုပုံလောင်းကျသည်။)ဓားကိုပုံချောအဖြစ်ရအောင်ယူပြီး ဓားဆေးသောအခါ သချႋုင်းး၌ဆေးရသည်။ဓားမဆေးမှီ ရ ရက်တိုင်တိုင် သက် ဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်တို့ကိုပင့်ဖိတ်ပြီးသက်ဆိုင်ရာဂါထာမန္တာန်တို့ကို ရ ရက်တိတိရွတ်ဖတ်ရသည်။ဓားဆေးသောအခါ ရေဖြင့်မဆေးရပဲ အစိမ်းသေသွေးဖြင့်သာဆေးရသည်။အကယ်၍ အစိမ်းသေမှရသောသွေးမများပါက ၎င်းသွေးအနည်းအငယ်သာယူပြီး အခြားကျွဲ၊နွားသွေးများရောနှောကာဆေးရသည်။ဓားဆေးပြီးသောအခါ စနေသမီးအုံးသော ခေါင်းအုံးအောက်၌ ရ ရက်ပြည့်အောင်ထားရသည်။ထိုသို့ပြီးသည်နှင့် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတွင် ဘုန်းတော်ကြီးများ ကမ္မဝါဖတ်နေချိန်၌ဘုန်းတော်ကြီးများမသိအောင် ကျောင်းနှင့်မနီးမဝေး ကမ္မဝါဖတ်သံကြားရသောနေရာ၌ ထားရသည်။ပြီးလျှင် မြို့တော်ရှင်ဟုလူအသိများသော ကိုးမြို့ရှင်နတ်ကွန်းတွင် ဓားကို ၉ ရက်တိတိထားရသည်။ဓားပြီးသောအခါ ဓားအိမ်ကို တလားပျဉ်(ခေါင်းပျဉ်)နှင့်ပြုလုပ်ရသည်။ဓားအရိုးကိုလူသေထိုးသော တစူးဝါးဖြင့်ပြုလုပ်ရသည်။ဓားကိုသပ်ပင်းသည့်အခါ အစိမ်းသေဆံပင်ကိုးချောင်းဖြင့် ဒမင်းကို သပ်ပင်းရစ်ပတ်ပြီးမှ သပ်ပင်းရသည်။ဓားတစ်ချောင်းလုံးပြီးစီးသော အခါ သက်ဆိုင်ရာဂါထာဖြင့် ၉ ရက်မန်းမှုတ်ပူဇော်ရသည်။ပြီးပါက ဓားကိုအသုံးပြူနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ဓားကိုသွေးဖြင့်ဆေးထားသောကြောင့် ဓားအရောင်မှာ သွေးအရောင်ကဲ့သို့ ညိုမှိုင်းမှိုင်းဖြစ်နေသည်။အကြောင်းမရှိပဲဓားကို ဓားအိမ်မှထုတ်၍မရပေ။ထုတ်ပြီးလူသွေးမစွန်းပဲ ဓားအိမ်အတွင်းသို့ပြန်ထည့်၍မရပေ။အခြားသူကိုမခုတ်ခြင်လျှင် မိမိလက်မောင်းကိုဖောက်ပြီးသွေးစွန်းမှပြန်ထည့်၍ရသည်။ဓားအစွမ်းမှာကာယသိဒ္ဓိပြီသူကိုခုတ်လျှင်ပြတ်။စုန်း၊ကဝေတို့၏ စက်ကြိုးများကို ဓားနှင့်ဖြတ်နိုင်သည်။ဉာဏ်ရှိလျှင်ရှိသလိုသုံးနိုင်၏။ကိုးသချႋုင်းဓားမှာ ပရလောကသားများနှင့် ပတ်သက်နေသောဓားဖြစ်၏။ထို့ကြောင့်သုံးစွဲသူများအတွက်လဲအန္တရာယ်များသည်။အိမ်ပေါ်မှာမထားပဲ အိမ်အောက်တွင်လျှို့ဝှက်စွာထားရသည်။မကြာခဏသွေးလောင်းရသည်။မေ့လျော့နေလျှင် မကောင်းဆိုးဝါးများရောက်လာပြီး ခြောက်လှန့်သတိပေးခြင်း သုံးစွဲသူများအတွက် အန္တရာယ်ကျရောက်ခြင်းများဖြစ်နိုင်လေသည်။ဤသည်မှာကျွန်ုပ် ဖတ်ခဲ့ရဖူးသော ကိုးသချႋုင်းဓားအကြောင်းပင်ဖြစ်လေသည်။{မြန်မာရာဇဝင်မှာ ကိုးသင်းချိုင်းဓားကို နိင်တဲ့ဓား၂လက်ရှိပါသေးတယ်။တလက်က ယိမ်းနွဲ့ပါဓားဖြစ်ပြီး တလက်က နတ်မင်းကြီးလေးပါးဓားပါ။နတ်မင်းကြီးလေးပါးဓားအကြောင်းက ကျနော်လည်းရှာနေတုန်းပါ မတွေ့သေးပါဘူး။ဒါကြောင့် ရသေ့ စိတ်ဖြေအနေနဲ့ တခြားမြန်မာရာဇဝင်မှာထင်ရှားတဲ့ဓားတွေအကြောင်း မျှဝေလိုက်ပါတယ်။မြန်မာ့သမိုင်းတွင် ထင်ရှားသည့် ဓါးများ – မင်းကြီးရန်နောင်၏ ယိမ်းနွဲ့ပါးဓါး = (သိုဟန်ဘွား၏ ခေါင်းဆေးမင်္ဂလာပွဲတွင် သိုဟန်ဘွားကိုခုတ်ရာ ဦးခေါင်းနှင့်တကွ ခင်းထာသည့် ဝါပိုးဝါ ကြမ်းခင်မှ ဝါး ၅လုံးပါ ပြတ်သည်)ရွှေဓါးဗိုလ်၏ ကိုးသချႋုင်း သံဓါး = (ဓါး ဓါးခြင်းခုတ်လျှင် ရန်သူ့ဓါးထက်ပိုင်း ပြတ် သည်။)ဒွတ္တပေါင်းမင်းကြီး၏ဓါး = (တစ်ချက်ထဲနှင့် နွားလည်ပင်းအကွင်းလိုက် ပြတ်သည်။)စစ်ကိုင်း အသင်္ခယာစောယွန်း၏ ညိုရောင်ဓါး (ဆင်လည်ပင်းကို ပြတ်သည်။)ပထမ မင်းခေါင်(မင်းဆွေ)၏ စိန်သွားရောင်ဓါး = (နှစ်မိုက်ခန့်ရှိသော ငွေတုံးကို ပြတ်သည်။)ဗျည်းနွဲ့၏ဓါး = (ကျောက် ထု တစ်တောင်ကိုပြတ်သည်။)မက္ခရာမင်းသားကြီး၏ မက္ခရာဓါး = (ဓါး ဓါးခြင်းခုတ်လျှင် ရန်သူ့ဓါးထက်ပိုင်း ပြတ်သည်။)ရှေးမြန်မာ့သမိုင်းတွင် ထင်ရှားကျော် ကြားသောဓါးများရှိသည်။၎င်းတို့မှာအောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။(၁)ပန်းပဲမောင်တင့်တယ်၏ဓါး၊အသွားလက်ရှစ်သစ်ရှိသည်။(၂)မောင်ပေါက်ကျိုင်း၏ဓါး၊နဂါးကိုနှိမ်နင်းအောင် မြင်သည်။တရုတ်ခြောက်ယောက် မ၍မကြွ။(၃)ဒွတ္တဘောင်မင်းကြီး၏ဓါး၊နွားလည်ပင်းကိုအကွင်းလိုက်ပြတ်ကျအောင်ထက်သည်။(၄)ကျန်စစ်သားမင်း၏စကြာဓါး၊အိန္ဒိယတိုင်းရင်းသားတို့ကလွန်စွာကြောက်ရွံ့သည်။(၅)အသင်္ခယာစောယွန်း၏ဓါး၊ဆင်လည်ပင်းပြတ်အောင်ထက်သည်။(၆)ဘုရင်မင်းခေါင်၏ဓါး၊နှစ်မိုက်မြင့်သည့်ငွေတုံးကိုပြတ်အောင်ခုတ်နိုင်သည်။(၇)မိုးညှင်းမင်းတရား၏နရဏီရွှေဓါး၊ ယမနေပင်စောင့်ရုက္ခစိုးပင်ကြောက်ရွံ့သည်။(၈)မြောင်းမြစားလောက်ဖျား၏သား မပစ်နွယ် ၏ဓါး၊ ကျောက်အထု သံတောင် တစ်တောင်ကို ခုတ်၍ ပြတ်သည်။(၉)ရွှေနန်းကြော့ရှင်နရပတိ၏ယိမ်းနွဲ့ပါးဓါး၊ မြန်မာ့သမိုင်းတွင်အကျော်ကြားဆုံးဓါးဖြစ်သည်။ဆင် ပေါ် ကလူကိုခုတ်လျှင် လူနှင့်တကွဆင်ပါပြတ်သည်။ အဆိုပါ ယိမ်းနွဲ့ပါး ဓားသည် အစွမ်းလွန်စွာထက် သည် ထိုဓားကို ကိုင်ဆောင်လိုက်လျှင် ကိုင်ဆောင်သူသည် ဝါဂွမ်း ကဲသို့ ပေါ့ပါးကား လွန်စွာ အစွမ်း ထက်မြတ် သူဖြစ်လာသည်။သို့သော်လည်း ရွှေနန်းကြော့ရှင် သည် ယိမ်းနွဲ့ပါး ဓားဖြင့် ထီးနန်းသိမ်းပြီးသော အခါ နောင်တွင် ဤ အစွမ်းထက်လှသော ဓားဖြင့် ထီးနန်းလုမည် စိုး သဖြင့် ဧရာ ဝတီမြစ်အတွင်းသို့ ချကာ ဖျောက်ဖျက် လိုက်လေသည်။သိုသော်လည်း အဆိုပါ ဓားလုပ်နည်းကျမ်းကြီးကာ ကျန်ခဲ့လေသည်။အင်္ဂလိပ် ခေတ်သို့ ရောက်လာသော အခါ ယိမ်းနွဲ့ပါးဓား နှင့် ပုံစံတူ ဓားတစ်လက် ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်မျက်နှာဖြူများကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သော ဓားတစ်လက်အဖြစ် ကျော်ကြားသည်။ကိုးသချႋုင်းဓား ဖြင့် ယှဉ်ခုတ်ရာ တွင် ကိုးသချႋုင်း ဓားပင် ကျိုးလေသည်။
Crd
