စာေရးဆရာ အၾကည္ေတာ္ ခံစားခဲ့ရတဲ့ အစာေရၿမိဳႁပြန္ကင္ဆာ ဆိုတာဘာလဲ
စာရေးဆရာ အကွညျတောျ ခံစားခဲ့ရတဲ့ အစာရမွေိုပွှနျကငျဆာ ဆိုတာဘာလဲ…….?
အစာရမြေိုဆိုတာ ပိုကျလုံးနဲ့တူပါတယျ။ ပါးစပျနဲ့ အစာအိမျကို ဆကျထားပွီး အစာတှကေို သယျပို့ပေးပါတယျ။ အစာရမြေိုပွှနျတစျလြှောကျ ဘယျနရောမှာဖွစျဖွစျ ကငျဆာဖွစျနိုငျပါတယျ။
အစာရမြေိုပွှနျ ကငျဆာ က ကမ်ဘာ့အဖွစျအမြားဆုံးကငျဆာတှထေဲမှာ နံပါတျ၆ခြိတျပါတယျ။ အမြိုးသားတှမှောပိုဖွစျပါတယျ။
ဘယျသူတှမှောဖွစျမှာလဲ။
အစာရမြေိုပွှနျ မှာရှိတဲ့ဆဲလျတှကေို ခဏခဏဆှမိလို့ ဆဲလျတှေ ခဏခဏပကြျစီးရငျပိုဖွစျပါတယျ။
ဥပမာ
* GERDလို့ခေါျတဲ့ စားခဉြျရညျပွနျတဲ့ရောဂါ
* စားခဉြျရညျခဏခဏပွနျတကျလို့ ဆဲလျတှပေကြျစီးတာ (Barrett’s esophagus)
* ဆေးလိပျအပါအဝငျ ဆေးတံ၊ ဆေးပေါ့လိပျသောကျတာ၊ဆေးရှကျကွီးငုံတာ
* အဝလှနျတာ
* အရကျသောကျတာ
* သညျးခွရေညျပွနျတကျတာ
* Achalasia (အစာရမြေိုပွှနျကဉြျးလို့ အစာတှေ အစာအိမျထဲမရောကျတဲ့ရောဂါ)
* အလှနျပူတဲ့အရညျတှကေို အရသာခံသောကျတာ
* အသီးအရှကျအစားနညျးတာ
* ရငဘွတအွပေါပွိုငွးကို ခဏခဏဓာတရွောငခွှညသွငွ့တာ
ဘာလက်ခဏာတှပွေမှာလဲ။
အစောပိုငျးမှာဘာမှဖွစျမှာမဟုတျပါဘူး။ နညျးနညျးကွာလာရငျတော့
* အစာမြိုရခကျပါမယျ။
စစခငြျးတော့ အစာလညျပငျးမှာကပျနတေယျလို့ ပွောပါမယျ။ အစာစားရငျသီးပါမယျ။ နောကျပိုငျး အစာမာတှကေို မြိုရခကျပါမယျ။ ဒီထကျပိုဆိုးလာရငျ အစာပြော့၊ အစာပြော့ကနေ ရတေောငျ ကောငျးကောငျးမြိုနိုငျမှာမဟုတျပါဘူး။
* စားပွီးသားအစာတှေ ဒီတိုငျးပွနျထှကျလာပါမယျ။
* အစာမကွတော၊ ရငျပူတာဖွစျပါမယျ။
* ရငျခေါငျးတောငျ့၊ ရငျခေါငျးအောငျ့ပါမယျ။
* တဖွညျးဖွညျးပိနျလာပါမယျ။
* အနပွါမယွ။
* ဝမျးဗိုကျအပေါျပိုငျး၊ ရငျဘတျနဲ့ နောကျကြောတှအေောငျ့ပါမယျ။
* ခြောငျးဆိုးမယျ။
* အသံပွောငျးလာမယျ။
* သှေးအားနညျးသလို ဖွူဖြော့ပွီး အားနညျးလာမယျ။
နောကျဆကျတှဲဘာဖွစျမှာလဲ။
* အစာရမြေိုပွှနျပိတျတာ
ကဉြျးနရေငျ နှာခေါငျးပိုကျကနအေစာထညျ့လို့ရပါသေးတယျ။ ဒီထကျပိုဆိုးလို့ လုံးဝပိတျသှားရငျတော့ ဗိုကျကနအေပေါကျဖောကျပွီး အစာထညျ့ရပါမယျ။
* ကငျဆာဆဲလျတှပြေံ့သှားတဲ့အခါ နာပါမယျ။
* တခွားနရောတှကေို ပြံ့သှားနိုငျပါတယျ။
* ကငျဆာကွိတျကနေ တစိမျ့စိမျ့သှေးထှကျနတေတျပါတယျ။
ကုသနညွးမှား
ရောဂါအခွအေနေ၊ လူနာအခွအေနပေေါျမူတညျ၍ ကုသနညျးမြားစှာရှိပါသညျ။
* ခှဲစိတနွညွး
* ဓာတျရောငျခွညျပွနညျး
* ဆေးသှငျးနညျး
* Targeted therapy
* Immunotherapy စသဖွငျ့နညျးလမျးပေါငျးမြားစှာရှိပါတယျ။
ကာကှယျနညျးမြား
အစာရမြေိုပွှနျကငျဆာဖွစျတာကို လြှော့ခခြငြျတယျဆိုရငျ
* ဆေးလိပျဖွတျပါ။ ဆေးလိပျမသောကျတတျရငျ မသောကျပါနဲ့။ စှဲနရေငျ ဖွတျလိုကျပါ။
* အရကျလြှော့သောကျပါ။ အရကျမဖွတျနိုငျသေးရငျလြှော့သောကျပါ။
* အသီးအရှကျမြားမြားစားပါ။
* အဝမလှနျအောငျထိနျးပါ။
Credit – Hello ဆရာဝနျ
Zawgyi
စာရေးဆရာ အကြည်တော် ခံစားခဲ့ရတဲ့ အစာရေမြိုပြွန်ကင်ဆာ ဆိုတာဘာလဲ…….?
အစာရေမျိုဆိုတာ ပိုက်လုံးနဲ့တူပါတယ်။ ပါးစပ်နဲ့ အစာအိမ်ကို ဆက်ထားပြီး အစာတွေကို သယ်ပို့ပေးပါတယ်။ အစာရေမျိုပြွန်တစ်လျှောက် ဘယ်နေရာမှာဖြစ်ဖြစ် ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
အစာရေမျိုပြွန် ကင်ဆာ က ကမ္ဘာ့အဖြစ်အများဆုံးကင်ဆာတွေထဲမှာ နံပါတ်၆ချိတ်ပါတယ်။ အမျိုးသားတွေမှာပိုဖြစ်ပါတယ်။
ဘယ်သူတွေမှာဖြစ်မှာလဲ။
အစာရေမျိုပြွန် မှာရှိတဲ့ဆဲလ်တွေကို ခဏခဏဆွမိလို့ ဆဲလ်တွေ ခဏခဏပျက်စီးရင်ပိုဖြစ်ပါတယ်။
ဥပမာ
* GERDလို့ခေါ်တဲ့ စားချဉ်ရည်ပြန်တဲ့ရောဂါ
* စားချဉ်ရည်ခဏခဏပြန်တက်လို့ ဆဲလ်တွေပျက်စီးတာ (Barrett’s esophagus)
* ဆေးလိပ်အပါအဝင် ဆေးတံ၊ ဆေးပေါ့လိပ်သောက်တာ၊ဆေးရွက်ကြီးငုံတာ
* အဝလွန်တာ
* အရက်သောက်တာ
* သည်းခြေရည်ပြန်တက်တာ
* Achalasia (အစာရေမျိုပြွန်ကျဉ်းလို့ အစာတွေ အစာအိမ်ထဲမရောက်တဲ့ရောဂါ)
* အလွန်ပူတဲ့အရည်တွေကို အရသာခံသောက်တာ
* အသီးအရွက်အစားနည်းတာ
* ရင်ဘတ်အပေါ်ပိုင်းကို ခဏခဏဓာတ်ရောင်ခြည်သင့်တာ
ဘာလက္ခဏာတွေပြမှာလဲ။
အစောပိုင်းမှာဘာမှဖြစ်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ နည်းနည်းကြာလာရင်တော့
* အစာမျိုရခက်ပါမယ်။
စစချင်းတော့ အစာလည်ပင်းမှာကပ်နေတယ်လို့ ပြောပါမယ်။ အစာစားရင်သီးပါမယ်။ နောက်ပိုင်း အစာမာတွေကို မျိုရခက်ပါမယ်။ ဒီထက်ပိုဆိုးလာရင် အစာပျော့၊ အစာပျော့ကနေ ရေတောင် ကောင်းကောင်းမျိုနိုင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။
* စားပြီးသားအစာတွေ ဒီတိုင်းပြန်ထွက်လာပါမယ်။
* အစာမကြေတာ၊ ရင်ပူတာဖြစ်ပါမယ်။
* ရင်ခေါင်းတောင့်၊ ရင်ခေါင်းအောင့်ပါမယ်။
* တဖြည်းဖြည်းပိန်လာပါမယ်။
* အန်ပါမယ်။
* ဝမ်းဗိုက်အပေါ်ပိုင်း၊ ရင်ဘတ်နဲ့ နောက်ကျောတွေအောင့်ပါမယ်။
* ချောင်းဆိုးမယ်။
* အသံပြောင်းလာမယ်။
* သွေးအားနည်းသလို ဖြူဖျော့ပြီး အားနည်းလာမယ်။
နောက်ဆက်တွဲဘာဖြစ်မှာလဲ။
* အစာရေမျိုပြွန်ပိတ်တာ
ကျဉ်းနေရင် နှာခေါင်းပိုက်ကနေအစာထည့်လို့ရပါသေးတယ်။ ဒီထက်ပိုဆိုးလို့ လုံးဝပိတ်သွားရင်တော့ ဗိုက်ကနေအပေါက်ဖောက်ပြီး အစာထည့်ရပါမယ်။
* ကင်ဆာဆဲလ်တွေပျံ့သွားတဲ့အခါ နာပါမယ်။
* တခြားနေရာတွေကို ပျံ့သွားနိုင်ပါတယ်။
* ကင်ဆာကြိတ်ကနေ တစိမ့်စိမ့်သွေးထွက်နေတတ်ပါတယ်။
ကုသနည်းများ
ရောဂါအခြေအနေ၊ လူနာအခြေအနေပေါ်မူတည်၍ ကုသနည်းများစွာရှိပါသည်။
* ခွဲစိတ်နည်း
* ဓာတ်ရောင်ခြည်ပြနည်း
* ဆေးသွင်းနည်း
* Targeted therapy
* Immunotherapy စသဖြင့်နည်းလမ်းပေါင်းများစွာရှိပါတယ်။
ကာကွယ်နည်းများ
အစာရေမျိုပြွန်ကင်ဆာဖြစ်တာကို လျှော့ချချင်တယ်ဆိုရင်
* ဆေးလိပ်ဖြတ်ပါ။ ဆေးလိပ်မသောက်တတ်ရင် မသောက်ပါနဲ့။ စွဲနေရင် ဖြတ်လိုက်ပါ။
* အရက်လျှော့သောက်ပါ။ အရက်မဖြတ်နိုင်သေးရင်လျှော့သောက်ပါ။
* အသီးအရွက်များများစားပါ။
* အဝမလွန်အောင်ထိန်းပါ။
Credit – Hello ဆရာဝန်
Crd
